Terug naar de viewer
Wie hebben Bodemdalingskaart 1.0 en 2.0 gemaakt? De dataverwerking, de web-applicatie en de visualisatie is uitgevoerd door SkyGeo Nederland, en de theorie en methodiek is ontwikkeld door de TU Delft. Het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica heeft het initiatief genomen voor Bodemdalingskaart.nl en heeft de groep gecoordineerd. De Hogeschool Utrecht werkt aan de praktische inzetbaarheid van deformatiemetingen. Het KNMI levert de weermodellen voor de dataverwerking. De Universiteit Twente onderzoekt de verbinding tussen bodembewegingsdata en de hoogtegegevens van het AHN. 06-GPS stelt GNSS data van haar 43 referentiestations ter beschikking voor de datavalidatie.
Wat is het doel van bodemdalingskaart.nl? Het doel van bodemdalingskaart.nl is actuele geodetische informatie over bodembeweging ter beschikking te stellen aan een breed publiek. De bodemdalingskaart is op geodetisch verantwoorde manier berekend, volgens de 'Delftse School', op basis van alle relevante beschikbare geodetische data.
Het doel van Bodemdalingskaart 1.0 is het schetsen van een overzichtsbeeld van bodembeweging in Nederland, waarbij de schattingen statistisch zijn verwerkt. Dit verkleint problemen met outliers en ruis, en maakt het mogelijk een onderscheid te maken tussen de diepe en de ondiepe oorzaken van de bodembeweging. Hierdoor gaat de kaart tot een resolutieniveau van 2x2 km.
Het doel van Bodemdalingskaart 2.0 is om de schattingen van bewegingen te geven op meetpunt- of objectniveau. Deze schattingen hangen af van de verwerkingsmethode van de data, en deze is weer afhankelijk van de gewenste toepassing. Omdat een generieke overzichtskaart zoals Bodemdalingskaart 2.0 geen specifieke toepassing heeft, is de verwerkingsmethode dus niet optimaal. Dit is goed te zien in voorbeelden van verschillende verwerkingsmethoden zoals deze door SkyGeo worden toegepast.
Wat wordt er gemeten? De kaart en de data tonen de "verplaatsing" van meetpunten. Wanneer meetpunten ten opzichte van elkaar bewegen, dan representeren deze verschillen meestal de deformatie van het aardoppervlak, of de beweging van objecten ten opzichte van elkaar.
Welke technieken zijn toegepast om de deformaties te berekenen? Er is gebruik gemaakt van drie geodetische technieken: zwaartekracht (gemeten op vaste stations in Nederland), GNSS (zoals GPS, gemeten op vaste stations in Nederland), en satelliet radar-interferometrie (InSAR). Deze laatste techniek werkt met radarpulsen, uitgezonden door satellieten, en levert de grote dichtheid aan meetpunten getoond in de kaart. De verschillende meettechnieken en meetcampagnes worden op een optimale wijze gecombineerd. De brondata van de deformatiekaart bestaat uit publiek beschikbare data. Lees verder >
Waar kan ik de bodemdalingskaart voor gebruiken? De visualisaties geven een beeld van de stabiliteit van het aardoppervlak en van infrastructuur in een gemeente, straat, of wijk. Bij voldoende representatieve metingen geeft dit zelfs een indicatie van wat er speelt op gebouwniveau. De kleur en locatie van de gekleurd punten op de kaart zijn schattingen. Dit betekent dat deze zijn berekend op basis van meetdata en modellen. Hierdoor hebben ze een bepaalde onzekerheid, die van punt tot punt kan verschillen. Bodemdalingskaart 1.0 geeft een globaal inzicht in de geschatte bodembeweging van Nederland, maar is ook te gebruiken voor planning voor waterbeleid en waterveiligheid, en delfstoffenwinning. Bodemdalingskaart 2.0 toont de achterliggende meetpunten, een veel groter detailniveau, maar vereist meer voorzichtigheid in de interpretatie. Specialistische kennis is nodig om een juiste interpretatie of analyse te doen, zie hiervoor ook de disclaimer. Het is belangrijk om te beseffen dat er meerdere verwerkingsmethoden kunnen worden toegepast op dezelfde brondata. Een andere verwerkingsmethode levert in veel gevallen een ander resultaat: meer of minder meetpunten, een hoger of lager precisieniveau, een hoger of lager betrouwbaarheidsniveau, en zelfs een verschil in de bewegingssnelheden. Voor specifieke toepassingen is een unieke keuze van data en verwerkingswijze nodig. Voorbeelden van deze verschillen zijn hier te zien, op het vlak van asset management, dijken, wegen en spoorwegen, pijpleidingen, gebouwen, industrie, energie en transport.
Hoe nauwkeurig zijn de meetresultaten? De metingen zelf hebben een precisie in de orde van een millimeter. Afhankelijk van de locatie kan daar nog locatiegebonden ruis of een afwijking bijkomen. Deze is daardoor van plek tot plek verschillend. Wateroppervlakken zijn het slechtst (teveel locatiegebonden ruis), en harde infrastructuur is het best (weinig locatiegebonden ruis). In de dataverwerking worden de slechtste waarneming automatisch verwijderd, maar dit is een statistische procedure, en daarmee nooit perfect. Zie ook de disclaimer. Lees verder >
Hoe vaak wordt de kaart geupdate? De satellieten doen bijna elke dag metingen over een groot deel van Nederland. Gemiddeld ongeveer vier maal per week , over heel Nederland. De kaart en de dataset zelf worden een paar maal per jaar opnieuw berekend, op basis van alle dan beschikbare geodetische meetgegevens. Er wordt continu gewerkt aan de verbetering van de algoritmen om beweging beter te kunnen schatten en determineren.
Voor wie is bodemdalingskaart.nl bedoeld? Bodemdalingskaart.nl is bedoeld voor een zo breed mogelijk publiek, zowel professionals en geinteresseerden, en voorziet in een behoefte naar informatie over actuele bodembeweging. Deze behoefte is gekoppeld aan themas zoals delfstoffenwinning, droogte, leefbaarheid, verouderende infrastructuur, energie, transport, en veiligheid. De 'geodetische' bodemdalingskaart zoals hier getoond staat los van de voorspellingen van bodemdaling op basis van fysische processen. De data zelf zijn te downloaden.
Waarom is de resolutie van de Bodemdalingskaart 1.0 2x2km? De InSAR geodetische meetpunten zijn onregelmatig verdeeld over het gebied. Met de gebruikte resolutiecelgrootte kunnen we een optimale statistische evaluatie maken, omdat er voldoende meetpunten beschikbaar zijn per cel. Bodemdalingskaart 2.0 toont wel de individuele geselecteerde meetpunten op objectniveau. Hogere resolutie dan Bodemdalingskaart 2.0 is ook mogelijk voor specifieke toepassingen, neem hiervoor contact op met SkyGeo.
Van wie is bodemdalingskaart.nl? Bodemdalingskaart.nl is een initiatief van het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica, in samenwerking met Universiteiten (TU Delft, Universiteit Twente, Hogeschool Utrecht), geodetische bedrijven (SkyGeo, 06-GPS) en kenniscentra (KNMI). De dataverwerking en visualisatie van de gegevens is uitgevoerd door SkyGeo. De TU Delft heeft algoritmes en methodiek ontwikkeld voor de dataverwerking. De Universiteit Twente brengt ervaring in op het vlak van de puntenwolken en laser scanning. De Hogeschool Utrecht werkt aan het uniformiseren van systematiek voor deformatiemetingen. 06-GPS beheert en onderhoud continue GNSS meetstations, die gebruikt worden om de bewegingsgegevens te verankeren. Het KNMI produceert modellen van de atmosfeer die gebruikt worden om de radardata te corrigeren. Een adviesraad bestaand uit experts en professionals op het vlak van de geofysica, geomorfologie en bodemwetenschappen geeft suggesties en feedback op de bodemdalingskaart.
Is het gebruik van de kaart gratis? Ja, bodemdalingskaart.nl is een online dienst die vrij beschikbaar is. De data zelf worden beschikbaar gesteld onder CC BY-SA 4.0.
Waarom en wanneer moet ik een account maken en inloggen? Hierdoor onstaat meer inzicht in het belang van de bodemdalingskaart en het gebruik van de data. De intentie is om de bodemdalingskaart bij elke volgende update verder te verbeteren (upgrade), zowel met nieuwe data als met feedback van de gebruikers. Gebruikers met een account worden geinformeerd wanneer er update of upgrades zijn, kunnen de datasets zelf downloaden, en kunnen deelnemen aan het online forum.
Mag ik visualisaties van de bodemdalingskaart.nl voor eigen doeleinden gebruiken? Ja, met duidelijk zichtbare bronvermelding, zie CC BY-SA 4.0. Het is het doel van bodemdalingskaart.nl om als referentie te dienen voor overheden, bedrijven, studenten en particulieren. Vermeld altijd "bron: Bodemdalingskaart.nl", het jaartal en eventuele andere op de kaart vermelde copyrights op uw presentatiemateriaal.
Kan ik bodemdalingskaart.nl data integreren in mijn eigen applicatie? Ja dat kan, zie de disclaimer en de voorwaarden onder CC BY-SA 4.0. Bronvermelding wordt hierin vereist.
Waarom is bodemdaling belangrijk? Bodemdaling kan leiden tot bijvoorbeeld schade aan infrastructuur en waterhuishouding, en veranderende overstromingsrisico's. Daarnaast leidt 'ondiepe' bodemdaling van organische grond tot CO2 emissie en veranderende waterkwaliteit, en tot dramatische verandering van het landschap. Het Planbureau voor de Leefomgeving schat dat de maatschappelijke kosten door bodemdaling in slappe bodems kunnen oplopen tot €22 miljard tot het jaar 2050 (€5,2 miljard aan stedelijke infrastructuur, €16 miljard aan funderingen, en €1.2 miljard in het landelijke gebied). Ten gevolge van de gaswinning in Groningen heeft de Commissie Bodemdaling vanaf 1980 een bedrag gereserveerd van €850 miljoen, waarvan zo'n €300 miljoen al is uitgegeven. Zie ook Deltaprogramma 2019.
Kan ik vragen stellen over individuele huizen of objecten? De partners van Bodemdalingskaart.nl hebben niet de capaciteit om antwoord te geven op particuliere gevallen. Input en vragen kunnen wel gesteld worden in het gebruikersforum. De makers van bodemdalingskaart.nl spannen zich in om de vragen hierin te beantwoorden, en veel gestelde vragen op te nemen in de FAQ. De input in het forum kan worden gebruikt voor verdere analyse en onderzoek, maar behandeling kan niet worden gegarandeerd. Zakelijke gebruikers worden doorverwezen naar SkyGeo. Zie ook de disclaimer. Het is van belang om te onderstrepen dat een generieke dataverwerking van een bepaalde set data nooit optimaal kan zijn voor een individuele casus. >>Lees verder
Waarom zijn er zes kaartlagen? De satellieten draaien rondjes om de aarde, en kunnen vanuit verschillende posities in de ruimte naar Nederland kijken. Nederland wordt op deze manier vanuit zes verschillende posities bekeken. De stroken West, Midden, en Oost overlappen elkaar. Daarnaast kan Nederland zowel vanuit het oosten worden bekeken, wanneer de satelliet naar het zuiden beweegt (dat zijn West-1, Midden-1, en Oost-1, tracks 110, 37, en 139 respectievelijk), als vanuit het westen, wanneer de satelliet naar het noorden beweegt (dat zijn West-2, Midden-2, en Oost-2, tracks 161, 88 en 15, respectievelijk).
Waarom zijn er verschillen tussen de kaartlagen? Alhoewel de meettechniek hetzelfde is, 'ziet' de radar andere objecten, wanneer deze vanuit een andere positie naar Nederland kijkt. Grote effecten, zoals het zakken van Groningen en het stijgen van het Limburgse mijnbouwgebied, zijn hier minder gevoelig voor, maar op lokale schaal kan dit veel uitmaken. Verschillen tussen de kaartlagen zijn dus niet noodzakelijkerwijs verkeerd. Daarnaast kijkt de satelliet niet recht naar beneden, maar onder een variabele hoek. Een bepaalde beweging op aarde wordt hierdoor anders geprojecteerd in de kijkrichting van de radar, hetgeen ook verschillen oplevert.
Hoe ver mag ik inzoomen? De interactieve kaart kan tot zeer lokaal niveau inzoomen. Dit betekent ook dat de onzekerheid in de geschatte locatie van het meetpunt steeds belangrijker wordt in de interpretatie. Deze onzekerheid in locatie is per punt verschillend, en kan in sommige gevallen oplopen tot 10-15 meter. Een andere verwerking van de satellietdata kan deze onzekerheid terugbrengen tot minder dan een meter. Lees verder>>
Hoe goed is de locatie-onzekerheid van de meetpunten? Ook de locatie van de meetpunten is een schatting, die kan verschillen in kwaliteit. In het algemeen liggen de meetpunten binnen 10-15 meter van hun werkelijke locatie. Houd er ook rekening mee dat het kaartmateriaal of de luchtfoto's op de achtergrond een bepaalde locatie-onzekerheid kennen. Tot slot kennen hoge objecten in luchtfoto's een bepaalde "omvalling". Een andere verwerking van de satellietdata kan deze onzekerheid terugbrengen tot minder dan een meter. Lees verder>>
Kan ik de kaartlagen ook transparant maken? Ja dat kan. Door op de drie puntjes te klikken naast de laag is de transparatie (layer opacity) in te stellen.
Kan ik meta-informatie van een laag opvragen? Ja dat kan. Door op de drie puntjes te klikken naast de laag is de meta "Layer informatie" op te vragen.
Kan ik bewerkingen op de data uitvoeren? Dat kan in deze viewer in beperkte mate. Verschillende lagen kunnen worden in- en uitgeschakeld, de transparantie van de laag kan worden ingesteld, en de kleurenschaal kan meer of minder sensitief worden ingesteld. SkyGeo heeft de berekeningen uitgevoerd en de visualisaties gemaakt, en kan specialistische bewerkingen uitvoeren binnen de gegevens.
Kan ik iets te weten komen over de oorzaak van de geschatte beweging? Bodemdalingskaart.nl toont een schatting van de bewegingen van meetpunten. Voor deze bewegingen kunnen verschillende oorzaken bestaan. Belangrijk bij de interpretatie van de bodemdalingskaart.nl gegevens is dat de oorzaak van een verzakking nooit uniek uit deze kaart is af te leiden.Voor dit type interpretatie wordt aangeraden (i) gekwalificeerde expertise in te schakelen in het domein van de metingen (geodetisch, met kennis van de specifieke dataverwerking voor bodemdalingskaart.nl), om daarmee uit te sluiten dat ruis of meetfouten een rol spelen in de schattingen, en de betrouwbaarheid van de schattingen voor die locatie vast te stellen. Indien uit deze eerste stap blijkt dat de schattingen van voldoende precisie en betrouwbaarheid zijn, kan (ii) in tweede instantie expertise op het vlak van b.v. de civiele techniek, geotechniek, mijnbouw of geologie worden ingeschakeld. Verschillende achtergrond lagen (Grondsoortenkaart en Aardgasvelden) zijn opgenomen in Bodemdalingskaart 1.0 en kunnen helpen met eerste oppervlakkige analyse.
Wat is GNSS? GNSS staat voor Global Navigation Satellite Systems. Het bekendste voorbeeld van een GNSS is het Global Positioning System (GPS), maar inmiddels is GPS niet meer het enige satelliet plaatsbepalingssysteem. Europa, China, Rusland, India en Japan hebben allemaal hun eigen satellieten om plaatsbepaling
In welke richting wordt de verplaatsing van een meetpunt gemeten? Radarsatellieten kunnen alleen beweging detecteren in de kijkrichting van de radar, de zogenaamde line of sight of LOS. Een beweging in een willekeurige richting wordt dus loodrecht geprojecteerd op de kijkrichting. Dit betekent dat een radar meer of minder gevoelig is voor een verplaatsing, afhankelijk van (i) de richting van de verplaatsingsvector, en (ii) de kijkrichting van de radar. Met de gebruikte satellieten kunnen we meestal gebruik maken van drie of vier kijkrichtingen. In de pop-up vensters met de tijdseries van de verplaatsingen wordt er voor gekozen om de geschatte verplaatsing in de kijkrichting te projecteren op de locale vertikaal. Indien er in werkelijkheid ook een horizontale component bestaat, dan kan deze een afwijking (bias) in de vertikale verplaatsing teweeg brengen. Voor een juiste interpretatie is gekwalificeerde expertise nodig.
Wat betekent klimmende baan en dalende baan bij een satelliet? De gebruikte radarsatellieten 'vliegen' rondjes om de aarde. Dat doen ze in een baanvlak dat bijna over de noordpool en zuidpool vliegt. Wanneer de satelliet van de zuidpool op weg is naar de noordpool dan noemen we dat de klimmende baan, en het stuk van de noordpool naar de zuidpool noemen we de dalende baan. Het radar instrument op de satelliet kijkt altijd 1 kant op, naar rechts. Dat betekent dat Nederland in de klimmende baan bekeken wordt vanuit het westen (de satelliet 'vliegt' over Engeland) en in de dalende baan vanuit het oosten (de satelliet 'vliegt' over Duitsland).
Hoe groot zijn de bestanden met de data van bodemdalingskaart 2.0? Voor Bodemdalingskaart 2.0 worden de gegevens weergegeven in zes aparte files in CSV formaat. Dit is in totaal ongeveer 350 GB (ge-zipped ongeveer 100 GB) aan data. Let op, om met deze data te werken is kennis, ervaring, veel schijfruimte en een voldoende krachtige computer nodig.
De viewer toont een roze vlak (pink tile), wat kan ik doen? Dit gebeurt soms en heeft te maken met de 'cache' van de browser. Meestal helpt de toetscombinatie CTRL+F5, of op een Mac Command+Shift+R
Welke kaartprojectie en welk coordinaatsysteem wordt er gebruikt? We gebruiken WGS84 Web Mercator (Auxiliary Sphere) WKID 102100 or 3857.
Waarom worden alleen meetpunten in de bebouwde omgeving getoond, en niet in de agrarische gebieden? De radar verkrijgt meetpunten van elke vierkante meter op aarde, echter de meeste gebieden zijn niet geschikt om bodembeweging te kunnen schatten. Hiervoor moet de reflectie-karakteristiek van het aardoppervlak in de tijd vergelijkbaar blijven. Voor de meeste agrarische gebieden is dat niet het geval, en daardoor is de kwaliteit van deze meetpunten onvoldoende om ze te tonen.
Waarom werkt de adres zoekfunctie niet? Indien de adres zoekfunctie (rechts bovenin het scherm van de viewer) niet werkt dan ligt dat aan de te grote belangstelling. Deze functie wordt apart beheerd en heeft een bepaalde limiet.